Omdat Drenthe sinds de voorlaatste ijstijd (het Saalien)een aantal van zuidoost naar noordwest lopende ruggen kent, met daartussen de beekdalen met meanderende stroompjes, was Drenthe van oudsher een geliefd oord voor de mens om te vertoeven . Zo had hij altijd droge voeten en was de eerste levensbehoefte ‘water’ dichtbij te verkrijgen.

 

Een slordige 50 duizend jaar geleden in het late midden-paleolithicum (ofwel oude steentijd) was de Neanderthalermens al actief in de omgeving van Norg en wel op de flanken van het beekdal van het Oostervoortse diep. De Neanderthaler is zo’n 30 tot 40 duizend jaar geleden als ras uitgestorven, waarschijnlijk door vermenging met de moderne mens. Losse vondsten van stenen werktuigen hadden het bezoek van de Neander-thalermens in onze streken al eens aangetoond, doch sinds een systematische zoektocht vanaf 2007 door een groep archeologen in het kader van het project Midden-palolithicum Noord-Nederland, weten we zeker dat de Neanderthaler mens voor kortere of langere tijd in onze contreien heeft vertoefd. Een terrein, aansluitend aan het Noordse veld bij ’ Donderboerkamp’, is meerdere malen systematisch en grondig onderzocht. Daarnaast zijn er een aantal proefputten gegraven om te kijken wat zich mogelijk nog onaangeroerd in de bodem zou bevinden.  

Het zoeken en graven heeft uiteindelijk duizenden stenen opgeleverd.  De grote aantallen vuurstenen werktuigen daartussen duidt volgens archeologen op het gebruik van kampementen in dit gebied. Er zijn zelfs aanwijzingen dat ter plekke ook stenen werktuigen werden gemaakt. Het meest kenmerkende gereedschap van de Neanderthaler is de vuistbijl. Voor welke doeleinden deze is gebruikt is niet helemaal duidelijk, maar gedacht kan worden aan slachten  van dieren huid-en leerbewerking, docht wellicht ook het bewerken van hout, voor bijvoorbeeld het maken van een speer. Op het beschreven terrein zijn zeker een stuk of zeven vuistbijlen of daarop gelijkend gereedschap aangetroffen. Hiermee is deze vondst en de plek in de voormalige gemeente Norg uniek te noemen voor Noordwest Europa. In 2019 verscheen het boek "Neanderthalers in Noord-Nederland' van de auteurs Marcel Niekus en Evert van Ginkel. Hierin is het project 'Midden-paleolithicum Noord-Nederland' uitvoerig beschreven.

 


Vuistbijl gevonden door E. Rozenveld te Peest ca. 1980 bij het aardappelrooien op een akker op de oostflank van het Oostervoortse diep en ten zuiden van de Roderweg nabij Donderboerkamp. Deze losse vondst staat bekend als de vuistbijl van Langelo.

Vuistbijl (gebroken) gevonden op het terrein bij het Oostervoortse diep bij het beschreven onderzoek vanaf 2007.

Uitbeelding van de Neanderthaler mens (met speer) in het Neanderthalermuseum te Mettman (BRD) 2015.


Bronnen:

Vuurstenen werktuigen, Beuker 2010, p. 143 e.v.

De Spieker, maandblad Drentse prehistorische vereniging, dec.2015, p.8 en 9.

Geschiedenis van Drenthe, een archeologisch perspectief , van der Sanden 2018, p.42 en 77-87.

Nieuwe Drentse Volksalmanak 2010 p.99-115; 2011 p. ---

Paleo- Actueel no 19/2008 p. 1-9.