Historisch Norch

lezing door Yvonne Bijl

Op donderdag 26 september 2024 werd de eerste thema-avond van het winterseizoen 2024-2025 gehouden. Op deze avond kwam Yvonne Bijl vertellen over ‘De Baos en & Ikke’

Yvonne Bijl begon te vertellen over haar jeugd in Hollandscheveld waar haar vader een maden kwekerij had. Daardoor rook het daar niet altijd even fris en zij en haar broers  en zussen zaterdags avond altijd in het lavet gingen voor de wekelijkse wasbeurt. Haar oudere broers en zus waren eerst aan de beurt en zij en haar jongste zus als laatsten. Tussentijds werd het waswater niet vervangen en was het de vraag of de jongste er wel schoner uitkwam dan vóór de wasbeurt. Door de aanwezigen was dit nog zeer herkenbaar.

Yvonne vertelt in ’t Drèents van Zuid-West Drenthe en met de zaal werden de verschillen met het Noord-Drents op en humorvolle wijze gedeeld. Naast een aantal hilarische verhalen las Yvonne een paar ‘gedichies’ voor. Yvonne heeft een tijd geleden een cursus Drèents gevolgd bij het Huus van de Taol en schreef daarna wekelijks een column voor De Hoogever die later zijn gebundeld in de boeken ‘De Baos & Ikke I en II. Ze raadde de zaal aan om zo’n cursus ook eens te gaan doen en wellicht zou dit ook kunnen leiden tot een boek. Ze gaf aan dat het Drèents eigenlijk heel gemakkelijk is, ze vertelde dat men in Drenthe overal een ‘t’ voor plaatst. Dit werd duidelijk toen ze vertelde over ’t getokkel op ’t orgel van mien tante op ’t Hollandseveld.

Na de pauze was de taalquiz aan de beurt, dit bestond uit een tekstfragment hoe Drenten proberen Nederlands te praten. De aanwezigen moesten dit verbeteren en werd het duidelijk dat "Hollanders" er soms niets van begrepen waar over werd gesproken. Uit een paar voorbeelden bleek dat dit wel eens tot behoorlijke misverstanden kon leiden.

Om ongeveer 10 uur sloot voorzitter Bert Venema de avond af en bedankte Yvonne met een dikke bos bloemen voor de leuke en humorvolle wijze waarop zij de leden heeft vermaakt.

In de vakantieperiode (juli en augustus) zullen we niet in ons archief aanwezig zijn.

Vanaf 17 juli kunt u het boek afhalen bij een van onderstaande bestuursleden.

Mocht u verhinderd zijn het reeds bestelde boek op te halen dan willen we graag dat u vooraf betaalt, zodat het boek per post verstuurd kan worden.

Ook van de nieuwe bestellingen, die per post moeten worden verstuurd, ontvangen we graag een betaling vooraf.

Wij verzoeken u het  verschuldigde bedrag over te maken op onze bankrekening:

 NL 20 RABO 0143 7936 59 t.n.v. Historische Vereniging Norch

onder vermelding van:bestelling boek Norg.

Verder natuurlijk uw naam, adres, postcode en woonplaats vermelden.

Wij sturen u het boek dan zo spoedig mogelijk toe. Het boek kost:

€ 25,00 voor leden (inclusief verzendkosten)

€ 40,00 voor niet leden (inclusief verzendkosten)

Bij afhalen gelden de normale prijzen; voor leden € 15,- en voor niet leden € 30,-

Deze bedragen kunnen contant worden afgerekend.

Het bestuur van de Historische Vereniging Norch

Foto Dagblad van het Noorden dinsdag 9 april

Op donderdag 25 april is het winterseizoen afgesloten met een lezing over Johannes van den Bosch bij Zalen centrum Zwaneveld. Enthousiast en boeiend vertelde Kees Timmerman over het vrijwel onbekende leven van Johannes van den Bosch. Het stempel dat Johannes van den Bosch op Frederiksoord, Wilhelminaoord en Veenhuizen heeft gedrukt is bij de meesten bekend. Die periode liet Timmerman grotendeels buiten beschouwing. Als zoontje van een huisarts in de Betuwe vond zijn vader dat een opleiding tot apotheker wel een goed keuze zou zijn. Dit werd geen succes, Johannes volgde daarna een militaire opleiding bij de Genie die hij in  twee tijd jaar afrondde in plaats van de gebruikelijke vier jaar. Aansluitend werd hij op negentienjarige leeftijd op zijn kosten en op zijn eigen verzoek bij de genie in Oost-Indië geplaatst. Daar maakte hij een indrukwekkende carrière door. Na een hevig meningsverschil met de Gouverneur-Generaal maarschalk Daendels werd hij in 1808 op eigen verzoek eervol ontslagen uit de militaire dienst. Inmiddels was hij getrouwd met Lucretia de Sandol Roy, samen kregen ze 7 kinderen waarvan een aantal op zeer jonge leeftijd kwamen te overlijden.

n 1810 vertrok hij naar Nederland en werd op die reis krijgsgevangen gemaakt door het Brits oorlogsschip en bleef twee jaar krijgsgevangene in Engeland. Na zijn terugkeer in Nederland werd hij belast met het verjagen van de Fransen die zich hadden teruggetrokken in de vesting Naarden.  In de jaren daarna trad hij uit militaire dienst om zich te wijden aan de Maatschappij van Weldadigheid. Dit duurde tot 1827 toen hij werd uitgezonden naar West-Indië waar hij zich onder ander inzette voor de positie van de slaven. De slaven kregen het recht om zich tot het Christendom te wenden, velen sloten zich toen aan bij de Evangelische  Broedergemeenschap  en werden ook wel Hernhutters genoemd. Een jaar later vertrok hij voor een korte periode weer naar Nederland om in oktober 1828 naar Nederlands Oost-Indië te gaan. Daar voerde hij het cultuurstelsel in, waarbij de Javaanse boertjes een stuk woeste grond kregen om in eigen onderhoud te kunnen voorzien. In ruil moesten ze een deel van de opbrengst afstaan aan de Nederlandse Handels Maatschappij waar de Oranjes grootaandeelhouders van waren. In 1844 overleed Johannes van den Bosch in Den Haag.

Na afloop werd Kees Timmerman hartelijk bedankt door voorzitter Bert Venema die constateerde dat we bedolven zijn door feiten en daardoor een genuanceerd beeld hebben gekregen van het bewogen leven van Johannes van den Bosch.