De Historische Vereniging Norch brengt het verleden van Norg dichterbij
Opgericht 1997
“Het fotoalbum uit het ouderlijk huis heeft nu iets geheimzinnigs gekregen, want er staan allerlei mensen in die ik niet ken – en waar moet ik opheldering vragen? Wie is dat droeve meisje met het hoge kapsel en die ingeregen wespentaille? Wat werd er van het zeer geïmponeerde jongetje dat zich anno 1921 op de kermis liet fotograferen in een auto van karton? En waar ligt die dikke man met die dekselse knevel en de kolbak thans begraven? "
* citaat uit "Mijn moeder had gelijk" van Simon Carmiggelt
Wie geeft foto’s betekenis? Wie zorgt voor opheldering? Bij wie kan ik navraag doen? Vragen over het verleden houden ons regelmatig bezig.
De Historische Vereniging Norch, opgericht op 25 november 1997, probeert het verleden weer een gezicht te geven
Zij houdt zich bezig met de historie van de gemeente Norg totdat deze bij de gemeentelijke herindeling van 1 januari 1998 samen met de ge-meenten Peize en Roden opging in de nieuwe gemeente Noordenveld.
De vereniging telt momenteel bijna 600 leden
Het doel van onze vereniging:
In de statuten is beschreven dat de Vereniging de belangstelling voor en onder-zoek van de geschiedenis van Norg wil stimuleren door middel van:
* toegankelijk maken van bestaande publicaties.
* verzamelen en toegankelijk maken van bronnen zoals akten, brieven, foto's, kaarten, e.d.
* uitwisselen van niet gepubliceerde gegevens.
* verrichten van (deel)onderzoek.
* bevorderen van publicatie van onderzoek.
* verduidelijken van de stoffelijke sporen van de geschiedenis van Norg in bouw en landbouw.
* alle andere geoorloofde middelen die aan het doel bevorderlijk zijn.
Vanaf nu kunt u intekenen op het boek over de geschiedenis van Norg !!!
De gemeentelijke herindeling zorgde er in 1998 voor dat de gemeente Norg werd opgeheven. Daarmee kwam een eind aan een gemeente die bijna twee eeuwen had bestaan en die – in min of meer dezelfde vorm – als kerspel daarvoor ook al eeuwen had gefunctioneerd. De negen dorpen in de oude gemeente Norg hebben dan ook een rijke historie, die terug gaat tot de tijd van de hunebedbouwers. Veel is er sindsdien veranderd, maar gelukkig is veel moois en waardevols bewaard. Opmerkelijk is dat Norg, vroeger gelegen in het dingspil Noordenveld, nu deel is van de gemeente Noordenveld.
De oude gemeente Norg omvatte de dorpen Huis ter Heide, Langelo, Norg, Peest, Veenhuizen, Westervelde, Zuidvelde, Een en Een West. Elk dorp heeft zijn eigen geschiedenis die in het boek uitgebreid aan de orde komt. Twee rode draden worden door het boek heen gesponnen: het landschap en de mensen.
Norg heeft een historisch waardevol landschap. De uitgestrekte bossen in de Romeinse tijd hebben plaatsgemaakt voor heide, en vervolgens voor cultuurland en nieuwe bossen. In dit landschap zijn de esdorpen ontstaan, elk met een eigen geschiedenis.
Maar een landschap komt tot leven wanneer er mensen gaan wonen. De middeleeuwse kerk en enkele adellijke families bewijzen dat Norg bijna duizend jaar geleden al aantrekkelijk was als woonplaats. Sindsdien hebben de boermarken een belangrijke rol gespeeld in de samenleving. De inwoners zochten een bestaan in veeteelt, ontginning en handel. Kinderen gingen naar school, volwassenen naar de kerk.
In de laatste twee eeuwen is het landschap sterk veranderd, mede dankzij de inwoners die gingen profiteren van de techniek. Zandwegen werden bestraat, kanalen gegraven, nutsvoorzieningen als elektriciteit en aardgas ingevoerd. Met de komst van de techniek veranderde het leven in het dorp.
Het boek is geschreven door zo’n twintig historici, professioneel en amateur, en rijk geïllustreerd. Naar verwachting zal het boek in maart 2024 worden gepresenteerd.
Klik HIER om naar het bestelformulier te gaan
Op deze pagina staan verder de rubrieken: "Hoe het was en hoe het is" en "Even bijpraten"
Hoe het was en hoe het is
We proberen maandelijks een aantal oude foto’s te plaatsen van een straat in Norg met als onderwerp: “hoe het was en hoe het is”
Hoe het in Norg was in de naoorlogse jaren.
In de krant hebben we vorige week kunnen lezen dat Drenthe goed in de lift zit wat betreft het toerisme. Ook Norg heeft daarin al vele jaren een grote rol gespeeld; zowel in de dag- als verblijfsrecreatie.
Direct na WO 2 vond dat vooral plaats in de vorm van schoolkampen en schoolreisjes die zijn weerga in de verre omgeving niet kende maar inmiddels al lang tot het verleden behoort.
Veel van de hedendaagse scholieren zullen er ook niet aan moeten denken om zo op schoolreis te gaan. Eerst op de fiets naar Norg. Vervolgens je zelf gemaakte slaapzak uitspreiden in het stro. s ’Nachts slapen in een koeienstal waar een aantal weken daarvoor de koeien nog stonden. ’s Ochtends wassen bij de pomp met alleen koud water. Onze hedendaagse jeugd zou het als onmenselijk typeren.
Het dorp Norg kende in de jaren vijftig van de vorige eeuw nog zo’n vijftig actieve boerenbedrijven, Ongeveer 15 daarvan boden zich aan als kampeerboerderij en vele daarvan konden jaren achtereen vaak dezelfde scholen verwelkomen.
Op bijgaande foto’s staan een aantal van deze kampeerboerderijen. Op de achterzijde van deze fraaie ansichtkaarten stond vaak vermeld dat het met de afzender heel goed ging en dat het in Norg goed toeven was. Wat dat laatste betreft is er in 75 jaar nog weinig verandert.
even bijpraten:
Op donderdag 30 november komt Albert Metselaar uit Hoogeveen vertellen over de geschiedenis van de hoorns
Blazen op hoorns.
Op donderdag 30 november komt Albert Metselaar uit Hoogeveen bij de Historische Vereniging Norch vertellen over de geschiedenis van de hoorns, zoals de boerhoorn. De lezing begint om 19.30 uur bij Zalencentrum Zwaneveld in Norg.
Drents publicist
Albert Metselaar is een Drents publicist, dichter en historicus. Hij is geboren op’t Hollandscheveld en publiceerde een tiendelig werk over Hollandscheveld in de Tweede Wereldoorlog. In 1995 werd hem de titel ‘Hoogevener van het jaar’ toegekend voor zijn vele publicaties over de historie van Hoogeveen. In 2006 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Bij de Historische Vereniging Norch laat hij de belangstellenden kennismaken met verschillende soorten hoorns.
Veel soorten hoorns
Blazen op hoorns voor religieuze feesten is zo oud als de mensheid. Metselaar begon zo ongeveer 40 jaar geleden met het onderzoek en verzamelen van natuurhoorns die hij tegenkwam in oudheidskamers, musea en bij particuliere verzamelingen. Ook leerde hij een blazende hoorn te maken van een natuurlijke hoorn. Naast de boerhoorn gaat hij in op historie van schepershoorns, bakkerhoorns en de Bijbelse sjofar of bazuin. Hij neemt allerlei hoorns mee en ze hebben allemaal met elkaar te maken. En soms ook weer niet, waarover hij praat, heeft hij veelal ook bij zich. Zo gaat er een wereld open van beeld en geluid.
Melodieuze muziek
Verwacht geen melodieuze muziek. We komen terecht in een wereld van klankcodes die zo oud is als het Oude Testament en de hunebedden van Drenthe. Of zelfs ouder.
Lezing Etstoel
Op donderdag 28 september heeft de heer Albert Hovius uit Anloo voor ruim 50 belangstellenden een boeiende en interessante lezing gegeven over de Etstoel met als titel ‘Een verhaal over Drenthe’. Zijn verhaal begon over het ontstaan van Drenthe en sloot af met een fotocompilatie over een zitting van de Etstoel die jaarlijks op Sint-Magnus in en bij de kerk in Anloo wordt nagespeeld.
Begonnen werd met een stukje geschiedenis, Karel de Grote en het Rijk der Franken, het Verdrag van Verdun in 843 en de ontstaansgeschiedenis van het Landschap Drenthe. Drenthe was bekend als de grote stille heide, armoede, zandverstuivingen en het ontoegankelijk veen. Het oorspronkelijke Drenthe was veel groter dan de huidige provincie, de stad Groningen, het Gorecht, de Stellingwerven en het Land van Vollenhoven maakten er destijds deel van uit.
De Etstoel dateert van 1262 en was het hoogste rechtscollege in Drenthe, voorzitter was een ‘Ambtman’ de Castelein van Coevorden, bijgestaan door een ‘scriver’ = geheimschrijver en 12 Etten.
Het latere Drentse Landrecht had 24 Etten en functioneerde van 1412 tot het begin van de Franse tijd in 1796. Het Landschap Drenthe kende 6 Dingspillen, elk verdeeld in een aantal Kerspelen (30). Vanuit ieder Dingspil namen 4 Etten deel aan de zitting van de Etstoel. Deze Etten moesten wel aan een aantal voorwaarden voldoen:
"uyt ieder dinxpel vier, wesende eygenerfde in den lande van Drenthe, loofweerdige mannen, sonder onderscheyt van edel ofte onedel, en behooren te connen lesen ende schrijven ende in eygendom te hebben een vierendeel waardeels ofte tenminste sijn goet 500 carolus guldens waert te wesen"
De Etstoel kwam drie keer per jaar bijeen, de zittingen weren Lottingen genoemd. Na een korte uitleg over deze benamingen weten we dat het woord Etstoel een samenvoeging is van Et en Stoel, waarbij ‘Et’ staat voor ‘eed’ en ‘stoel’ voor zitting. Lotting is afgeleid van ‘liot’ = volk en ‘ting’ = zitting. Een secretaris is een geheimschrijver, het woord ‘secreet’ kennen we allemaal van het oude toilet. De eerste keer werd de Lotting gehouden in Balloo op de maandag na Pasen, de tweede Lotting in Rolde op de maandag na Pinksteren en de laatste op de feestdag van Sint-Magnus, 19 augustus in de Magnuskerk te Anloo.
Zeer geslaagde Open Monumenten Dagen
Onze Historische Vereniging Norch kan, gezien de belangstelling en de vele complimenten, terugkijken op een paar zeer geslaagde Open Monumenten Dagen op 9 en 10 september.
De schuur aan de Norgervaart, naast de Galerie Huis ter Heide, werd ons door de familie Jansen ter beschikking gesteld om onze tentoonstelling in te richten. We willen ze niet alleen hiervoor, maar ook voor hun welwillende medewerking heel hartelijk bedanken.
Bekenden en oud-dorpsgenoten kwamen elkaars soms na jaren weer tegen in de omgetoverde schuur. Tijdens het bekijken van de historische foto’s werden er veel herinneringen opgehaald. Menig bezoeker heeft deze dagen als een soort reünie ervaren.
Onze expositie is bezocht door 162 belangstellenden, eveneens hebben we 8 nieuwe leden mogen verwelkomen.
Samen met de Vrouwenvereniging hebben we de schuur op een sfeervolle wijze kunnen inrichten en gebruiken. In één van hun kramen was koffie en cake verkrijgbaar om de sfeer nog eens extra te versterken. En voor belangstellenden was er ook nog een mogelijkheid om de prachtige naast gelegen Galerie (https://www.galeriehuisterheide.nl/) te bezoeken.
In de Boerhoorns nr 103 en 104 wordt de oprichting en ontwikkeling van de ULO beschreven. Klaske Huls als oud leerling haalt niet alleen persoonlijke, maar ook herinneringen van anderen op.
Zie onder item "de Norgers"- scholen - voortgezet onderwijs in Norg.
Onze voorzitter Bert Venema zei in een interview in "De Krant" het volgende:
We krijgen regelmatig foto’s van mensen; we hebben nu zo rond de 10.000 foto’s in ons archief. We proberen bij de foto’s een beschrijving te maken, dat vergt een hoop onderzoekswerk. De foto’s zijn al gedigitaliseerd. We hopen nu dat de Leekster Courant, die vanaf 1907 uitgegeven werd, ook gedigitaliseerd wordt. Daar is dan enorm veel informatie in te vinden. Maar we krijgen soms ook cadeautjes in de schoot geworpen; in de jaren 50 was er een mooi kinderkoor in Norg. Een tijdje geleden kregen we een mail van iemand, wiens moeder in dat koor had gezeten. Zij had nog drie fotoalbums liggen. Of wij daar belang bij hadden? Nou en of!
Laatste update; 28 - 11 - 2023
onze sponsoren
