De Historische Vereniging Norch brengt het verleden van Norg dichterbij
Opgericht 1997
“Het fotoalbum uit het ouderlijk huis heeft nu iets geheimzinnigs gekregen, want er staan allerlei mensen in die ik niet ken – en waar moet ik opheldering vragen? Wie is dat droeve meisje met het hoge kapsel en die ingeregen wespentaille? Wat werd er van het zeer geïmponeerde jongetje dat zich anno 1921 op de kermis liet fotograferen in een auto van karton? En waar ligt die dikke man met die dekselse knevel en de kolbak thans begraven? "
* citaat uit "Mijn moeder had gelijk" van Simon Carmiggelt
Wie geeft foto’s betekenis? Wie zorgt voor opheldering? Bij wie kan ik navraag doen? Vragen over het verleden houden ons regelmatig bezig.
De Historische Vereniging Norch, opgericht op 25 november 1997, probeert het verleden weer een gezicht te geven
Zij houdt zich bezig met de historie van de gemeente Norg totdat deze bij de gemeentelijke herindeling van 1 januari 1998 samen met de ge-meenten Peize en Roden opging in de nieuwe gemeente Noordenveld.
De vereniging telt momenteel bijna 600 leden
Het doel van onze vereniging:
In de statuten is beschreven dat de Vereniging de belangstelling voor en onder-zoek van de geschiedenis van Norg wil stimuleren door middel van:
* toegankelijk maken van bestaande publicaties.
* verzamelen en toegankelijk maken van bronnen zoals akten, brieven, foto's, kaarten, e.d.
* uitwisselen van niet gepubliceerde gegevens.
* verrichten van (deel)onderzoek.
* bevorderen van publicatie van onderzoek.
* verduidelijken van de stoffelijke sporen van de geschiedenis van Norg in bouw en landbouw.
* alle andere geoorloofde middelen die aan het doel bevorderlijk zijn.
Op deze pagina staan de rubrieken: "Hoe het was en hoe het is" en "Even bijpraten"
Hoe het was en hoe het is
We proberen maandelijks een aantal oude foto’s te plaatsen van een straat in Norg met als onderwerp: “hoe het was en hoe het is”
Deze keer weer twee mooie beelden van het Oosteind. Op de oudste foto (omstreeks de eeuwwisseling) zien we, in westelijke richting en direct vooraan, het oude pand van de smid Nijboer (nu Stellingwerf). Naast de smederij was Nijboer ook in het bezit van een auto om taxiritten naar Assen en Groningen, meestal naar het ziekenhuis, te verzorgen.
Naast het pand van Nijboer (op de plaats waar nu cafetaria Succes is gevestigd) het oude pand van de kosterij. In dit pand woonde in vroegere tijd de schoolmeester die tevens koster van de Hervormde kerk was. Nog verder naar het westen stond de boerderij van Egbert Hofsteenge, later bewoond door de familie Boerema. Helemaal op het eind (nauwelijks te zien) een dikke eik. Deze staat er nog steeds, schuin tegenover de zaak van opticien Elzer, daar waar u afslaat naar de winkels aan de Brinkhofweide.
De nieuwe foto is in tegengestelde richting genomen en geeft een heel wat levendiger beeld van het Oosteind. Als u deze foto echter goed bekijkt zult u zien dat er nu ten opzichte van toen ook al veel veranderd is.
even bijpraten:
Uitwisseling met het bestuur van de historische vereniging van onze partnergemeente Sögel
Op 27 mei was het bestuur van de Historische Vereniging Sögel te gast in Norg. Samen met bestuur van onze historische Vereniging hebben we een mooie uitwisselingsdag gehad met onze partnergemeente. De dag had een informatief en ook een cultureel tintje. Na de ontvangst in café Zwaneveld zijn we naar het oerbos het Norgerhout gereden. Daar heeft verenigingslid en oud-voorzitter van het IVN, Jan Watermulder, ons een prachtige en leerzame rondleiding gegeven. Dat Jan zijn Duitse talenknobbel nog niet kwijt was hebben we allemaal kunnen ervaren. Alle complimenten Jan!
Na de excursie hebben we genoten van een uitstekende lunch in het restaurant “Het Norgerhout”.
's Middags voerde ons programma richting Gasopslag Norg. Daar hebben onze Duitse gasten informatie gekregen. Vanaf de gasopslag was het een kleine stap richting “Blakervelderhoeve” in Langelo. www.blakervelderhoeve.nl
“De Blakervelderhoeve is een natuurboerderij in het gemoedelijke plaatsje Langelo. De boerderij wordt gerund door twee enthousiaste ondernemers Tessa en Wim Ram. Zij fokken met zeldzame huisdierrassen omdat zij het belangrijk vinden deze oude rassen in stand te houden. Natuurbeheer is een belangrijk onderdeel van ons bedrijf. Door het weiden van onze koeien in natuurgebieden en het uitrijden van vaste mest ontstaat er weer kruidenrijk grasland en neemt het bodemleven toe.”
We hebben door Tessa en Wim een rondleiding gekregen op hun natuurboerderij. Dat deze twee ondernemers nog lang niet klaar zijn om hun filosofie uit te dragen was al heel snel duidelijk. Ze zijn begonnen aan een geweldig project, wel eentje van lange adem overigens.
Deze geslaagde dag, waarbij het weer ons nog een handje heeft geholpen, hebben we afgesloten met een drankje in café Langelo.
Een bedankje vanuit Sögel
“Gestern war ein Tag voller schöner Eindrücke. Gegen 18.00 Uhr sind wir wieder wohlbehalten nach Sögel zurückgekehrt. Du, Dein Vorstand und Jan Watermülder Haben ein interessantes, lehrreiches und attraktives Programm gestaltet. Mit Hapje en Drankje wurden wir ausgezeichnet verwöhnt. Die Gespräche und der Austausch zwischen unseren beiderseitigen Vorstandsmitgliedern waren sehr angeregt. Rundum ein super gelungener Tag. Auch im Namen meines Vorstands danke ich Dir und Deinem Vorstand für dieses Erlebnis.”
Joodse werkkampen
De Historische Vereniging Norch sluit de reeks activiteiten in het kader van ’75 JAAR VRIJHEID’ af met een lezing over de Joodse Werkkampen. Door de Coronamaatregelen moesten de geplande themabijeenkomsten een aantal keren worden uitgesteld. Op donderdag 20 april 2023 vertelt Niek van der Oord over een onbekend stukje geschiedenis van de vergeten Joodse Werkkampen. De joodse werkkampen vormen een vrijwel onbekend stuk historie van de Tweede Wereldoorlog. Journalist Niek ven der Oord ( Assen 1955) schreef in 2003 het boek ‘Joden Kampen, met als subtitel ‘Een indringend boek over de werkkampen’. Hij verzamelde foto’s, brieven en documenten en sprak met overlevenden van de kampen. Naast bovengenoemd boek schreef hij het boek ‘Het ontbreekt ons aan een goed adres - Brieven en getuigenissen uit de jaren 1936 – 1945’. Het verhaal van de joodse familie Stern uit Assen, waar Van der Oord een nazaat van is. Binnenkort verschijnt van zijn hand het boek ‘Alleen uit de oorlog- De eeuwige schaduw van de Holocaust’.
Naast de bekende kampen ‘Westerbork, Vught en Amersfoort zijn er zeker 50 kleine joodse werkkampen geweest waarvan 13 in Drenthe. Het Kamp Norg was daar één van en was gelegen in De Fledders bij Zuidvelde. Dit Rijkswerkkamp werd in de jaren dertig gebouwd in het kader van de werkverschaffing. Vanaf juli 1942 bood het plaats aan 120 joodse dwangarbeiders. In de nacht van 2 op 3 oktober 1942 gingen de dwangarbeiders op weg naar Kamp Westerbork. Na de oorlog diende het kamp voor de internering van collaboratie verdachte personen. In de jaren vijftig werden er Molukkers ondergebracht. In 1959-1960 verdween de laatste barak, niets doet meer aan het voormalige Rijkskamp herinneren. De woeste gronden van toen zijn nu landbouwgrond. In 2007 is mede op initiatief van de Historische Vereniging Norch bij het voormalige kamp een herinneringsmonument geplaatst. Bij een aantal voormalige werkkampen zijn identieke herinneringsmonumenten geplaatst, zoals onder andere bij Diever, Elsloo en bij Kamp Ybenheer in Fochteloo (zie foto). De lezing is op donderdag 20 april bij Zalencentrum Zwaneveld in Norg en begint om 20.00 uur.
Niek van der Oord bij Kamp Ybenheer in Fochteloo
Kamp Norg, de Fledders
monument de Fledders
Joodse werkkamp, de Fledders
Jaarvergadering Historische Vereniging Norch en lezing Henk Nijkeuter.
Op donderdagavond 23 maart 2023 werd de Algemene Leden Vergadering gehouden. De statutaire onderwerpen, zoals de notulen van de vorige vergadering, de jaarverslagen en de financiële aspecten werden vlot afgehandeld en werd aan de penningmeester decharge verleend. De aftredende en herkiesbare bestuursleden Klaske Huls en Henk Wieland werden herbenoemd en de eveneens aftredende voorzitter Bert Venema werd door de vergadering herkozen. Aan de leden van de Werkgroep ‘40-’45, Geertje Brink, Halbe Hageman en Germ Geersing, die zijn gestopt met hun werkzaamheden, werden met waarderende woorden en een bloemetje bedankt voor hun inzet.
Bij de rondvraag werd gevraagd of de ‘Veurzitter de vergaodering ok in het plat, Nedersaksisch kan doen’, door voorzitter Bert Venema werd aangegeven, dat ondanks zijn opgroeien in Gieten, zijn voorkeur uitgaat naar het Nederlands. Ook werd gevraagd naar de mogelijkheid om de themabijeenkomsten een keer op een middag te doen. Daar wordt door het bestuur over nagedacht. Verder werd besloten om in het vervolg de bijeenkomsten te beginnen om 19.30 uur in plaats van 20.00 uur.
de Werkgroep ‘40-’45, Geertje Brink, Halbe Hageman en Germ Geersing
Lezing Henk Nijkeuter
Na het formele deel van de vergadering hield Henk Nijkeuter uit Gieten een lezing over Drentse sagen, legenden en volksverhalen. Eerst ging hij in op het verschil tussen sagen, legendes en volksverhalen. Bij sagen gaat het om verhalen die echt zijn gebeurd en veelal een historische kern kennen. Legendes hebben een heilig karakter terwijl volksverhalen door de generaties heen zijn naverteld. In 1933 verscheen de bundel ‘Drentsche legenden, Verzameld en naverteld’ door Johanna Hindrika Bergsma – Beins, geboren in Borger 1879. Haar verhalen inspireerde anderen om ook hier mee aan de slag te gaan. Sommige schrijvers herschreven oude legendes, zoals Albert Steenbergen uit Hoogeveen, die een oude Franse legende vertaalde naar het Drents onder de titel ‘De beuze jaeger’ dat zich afspeelt op het landgoed Rheebruggen. Een verhaal over Sint Nicolaas en de kinderen in de pekelton. Nijkeuter ging uitgebreid in op de historie van het Sinterklaasverhaal door de eeuwen heen en de overeenkomst tussen Wodan en Sinterklaas. Uiteraard ontbraken de reuzen Ellert en Brammert niet bij zijn lezing. Johan Picardt noemde de reuzen ‘Twei Drentse Donderstienen’ . Nijkeuter kon ook nog een nieuwtje vertellen, Ellert en Brammert hadden ook een grote hond, genaamd Mannus die nu in Assen leidt tot veel discussie. Via een ‘stiepelteken’ (andreaskruis) op de baanderdeur en Napoleon met zijn paard op hunebed D45, het verhaal van Bijen Berend, de Lebbestaok op de grens tussen Vries en Norg en Dove Wander die stiekem de grensstenen verlegde kwam Nijkeuter terecht bij het bijgeloof dat ook in het oude Drenthe een grote rol speelde. Zo waren de ‘Witte Wieven’ in het oude Nedersaksische gebied slimme vrouwen, later na de middeleeuwen veranderde dit in kwade geesten. Bij verschillende kerken treffen we zogenaamde ‘duivelsroosters’ aan om te voorkomen dat de duivel, in de gedaante van een bok, bij de kerk kon komen. Al met al was het een inspirerende en leerzame avond.
Nieuwjaarsvisite met Johan Veenstra
In onvervalst Stellingwarfs begon Johan Veenstra mit een “erotisch getint” verhaeltie. Het echtpaar Minne en Wietske leefden hun leven. Minne kreeg bijna traditiegetrouw op zijn verjaardag cadeautjes die de vorige avond door Wietske onder het ledikant waren gelegd. Toch had Minne in zijn stoute dromen nog één stille wens in plaats van pantoffels of gebreide sokken. De wens werd in vervulling gebracht, al liep het allemaal anders dan was voorgesteld. Het werd een dure verjaardag!
Na de verschillende hilarische vertellingen nam Johan ons daarna op een ingetogen en stille wijze mee in zijn herinneringen. Als jong ventje van vier achter op de fiets bij zijn moeder. Op de bagagedrager, zoals dat vroeger ging, met zijn voetjes in de fietstas.
Ook beleefden we het potverteren van “de Doopsgezinde Zusterkring”, die geen bestaansrecht meer had. Ze jasten onder leiding van Grietje de laatste centen er door met een bustocht via een orchideeënkwekerij naar een Grieks restaurant. Dat liep ook allemaal anders dan de dames hadden bedacht.
En dan het, misschien wel herkenbare, verhaaltje over Dennis-Pieter met zijn drammerig eetgedrag. Niet eten wat de pot schaft zoals vroeger. Op het menu van de probleem eter stond niets anders dan een Milky Way in plaats van rode kool.
De danslessen, met de schrikkeldans, de jongens met de stropdas, de meisjes met petticoats alles kwam voorbij.
Johan lichtte ook een tipje van de sluier op over zijn nieuw verschenen boeken, waarmee hij de aanwezigen nieuwsgierig maakte naar de afloop ervan.
Al met al een vermakelijke, soms hilarische, dan weer ingetogen, avond voor alle belangstellenden.
Lichtjesavond 11 december
Op de begraafplaats in Norg is zondag tussen 17:00 en 19:00 uur een Lichtjesavond georganiseerd door de werkgroep Begraafplaats van onze vereniging.
Afscheid van Den en Duin
Het bestuur van Den en Duin nam na 91 jaar afscheid van het park. Het werd in 2014 overgenomen door Camping de Norgerberg. Onze vereniging heeft in nauwe samenwerking met het bestuur een boekwerkje uitgegeven. Hierin wordt een prachtig stuk sociale geschiedenis van Norg en van Den en Duin beschreven. Op zaterdagavond werd onder belangstelling van veel oud bestuursleden onder genot van een hapje en een drankje een waardig afscheid gegeven aan Den en Duin. Tevens werd op deze avond door onze voorzitter het boekje "Den en Duin, Een coöperatief vakantieoord" aangeboden.
Onze voorzitter Bert Venema zei in een interview in "De Krant" het volgende:
We krijgen regelmatig foto’s van mensen; we hebben nu zo rond de 10.000 foto’s in ons archief. We proberen bij de foto’s een beschrijving te maken, dat vergt een hoop onderzoekswerk. De foto’s zijn al gedigitaliseerd. We hopen nu dat de Leekster Courant, die vanaf 1907 uitgegeven werd, ook gedigitaliseerd wordt. Daar is dan enorm veel informatie in te vinden. Maar we krijgen soms ook cadeautjes in de schoot geworpen; in de jaren 50 was er een mooi kinderkoor in Norg. Een tijdje geleden kregen we een mail van iemand, wiens moeder in dat koor had gezeten. Zij had nog drie fotoalbums liggen. Of wij daar belang bij hadden? Nou en of!
Laatste update; 30 mei 2023
onze sponsoren
