overzicht en verslagen van de afgelopen activiteiten en bijeenkomsten

Nieuwjaarsvisite 2020.

Op donderdag 9 januari 2020 werd weer de traditionele nieuwjaarsvisite van de Historische Vereniging Norch  gehouden. Wegens afwezigheid van onze voorzitter en vice-voorzitter,  wenste Miek Roelfsema, bestuurslid en dagvoorzitter, een volle Brinkhofzaal  een gelukkig en gezond nieuw jaar toe.

Terugblik

De dagvoorzitter blikte terug op het afgelopen jaar, in februari werd de laatste boekenmarkt gehouden, bij de jaarvergadering werd de nieuwe web-site,  www.HistorischNorch.nl ,  gelanceerd en in mei werd op de begraafplaats van Norg een informatiepaneel onthuld.

Na de vakantieperiode werd in het kader van de Open Monumenten Dagen invulling gegeven aan het landelijke thema “Plekken van Plezier”,  door een boekje met wandel- en fietsroutes te maken langs de talloze herbergen en cafe’s van de oude gemeente Norg in het heden en verleden.

Op 17 oktober werd door de Werkgroep 40-45 een thema avond gehouden over de neergestorte Lancaster bij Westervelde, de belangstelling voor dit onderwerp was bijzonder groot. Hiermee werd het themajaar  “75 jaar vrijheid” ingeluid.   Ynskje Penning, oud Norger, verzorgde in november een lezing over haar nieuwste boek “Overleven, de lotgevallen van zeven mariniers in de Tweede Wereld oorlog”.

Vooruitzicht

In maart wordt weer de jaarlijkse ledenvergadering gehouden. Albert Rijks zal een presentatie houden over de Motocross in Norg die in de jaren vijftig en zestig duizenden bezoekers trok. Op 23 april verzorgt de Werkgroep ’40-’45 een thema avond “75 jaar vrijheid” , ook De Boerhoorn van maart wordt geheel aan dit thema gewijd.  Met als afsluiting op 5 mei het bevrijdingsconcert in De Brinkhof.

Bekketrekkerkoor Historisch Roon

Het Bekketrekkerkoor Historisch Roon zorgde voor een muzikale omlijsting op deze nieuwjaarsvisite door tal van liedjes van het indertijd bekende Noord-Drentse cabaretgezelschap “De Bekketrekkers”  opnieuw  ten gehore te brengen. Nummers zoals  “Noordenveld”, “Olle Steven met zien trekharmonica”, “Jeichie van Dönderboerveld” en de “Rôner Peerdemaark”   zorgden voor een feest van herkenning en de zaal liet zich niet onbetuigd door mee te zingen

“Verhaolties en gedichies”

Tussen de twee optredens van het Bekketrekkerkoor  vertelde Henny Bouwman- Westerhof  wat “Verhaolties en gedichies” . Zo vertelde ze onder andere over haar herinneringen aan de scheersalon van haar opa en haar vader, en over de liefde van haar vader voor de “Egerländer Musikanten” die op de zondagmiddagen te horen waren op de middengolf en dat haar vader dan vaak in slaap viel en het gesnurk  de “Egerländer Musikanten” oversteeg.  De klompenmakerij van haar opa, waar zij als klein meisje uren doorbracht, passeerde ook de revue. Van opa mocht ze niet aan al de machines komen, maar wat niet mag is soms onweerstaanbaar. Dat kostte haar een keer  de nagel van haar wijsvinger. Het kampvuur, op het “kaampie bij de bos” waar zij met haar pubertijdgenoten uren  doorbracht tot in de kleine uurtjes en soms tot zonsopgang was aanleiding voor een prachtig verhaal. De “gedichies” gingen onder andere over de “olde eik op de es”, of de “witte wiev’n” boven het water van het veentie achter het Nörgerholt en over de “Najaorsblues” . Voor het publiek vaak veel herkenbare herinneringen en  genoten van haar “verhaolties en gedichies” .

Afsluiting

Rond half elf kon de dagvoorzitter de avond afsluiten met de constatering dat we een gezellige en vermakelijke avond hebben gehad. De leden van het Bekketrekkerkoor Historisch Roon en Hennie Bouwman- Westerhof werden vervolgens hartelijk bedankt  voor hun optreden en kregen voor hun bijdrage een mooie bos bloemen.

Lichtjesavond begraafplaats Norg

Op de begraafplaats in Norg is op zondag 8 december tussen 17.00 en 19.00 uur voor de 5e keer een Lichtjesavond georganiseerd door de werkgroep Begraafplaats van de Historische Vereniging Norch.

Overleven, de lotgevallen van zeven mariniers in de Tweede Wereldoorlog

Op donderdag 21 november 2019 heeft Ynskje Penning voor de leden van de Historische Vereniging Norch een lezing gehouden over haar nieuwste boek “Overleven, de lotgevallen van zeven mariniers in de Tweede Wereldoorlog”. Voor Ynskje was het een bijzondere avond om weer terug te zijn in het dorp waar zij is opgegroeid als Ynskje van Staalduinen. Onder de ruim veertig aanwezigen waren een aantal oude bekenden, hierdoor had de avond voor haar het karakter van een reünie.

Tweede Wereldoorlog
Na een korte introductie over haarzelf ging Ynskje in op de Tweede Wereldoorlog. Om de Tweede Wereldoorlog goed te kunnen duiden schetste zij een beeld van de periode hieraan voorafgaand. De kiem voor de Tweede Wereldoorlog is feitelijk al gelegd in de Eerste Wereld Oorlog. Het Duitse keizerrijk had die oorlog verloren, moest grote stukken land afstaan aan buurlanden, de voormalige Duitse Koloniën werden hen ontnomen, moesten grote herstelbetalingen doen aan de geallieerden en mochten, overeenkomstig het Verdrag van Versailles, geen leger meer hebben. De Duitsers voelden zich vernederd en kwamen totaal berooid uit deze periode. Hitler, korporaal in de Eerste Wereldoorlog, werd in de jaren twintig het boegbeeld van de NSDAP. In 1933 kwam de NSDAP aan de macht en hadden als belangrijkste uitgangspunt het weer opbouwen van een leger. Na het overlijden van president Von Hindenburg van de Weimarrepubliek liet Hitler zich benoemen tot rijkskanselier en kreeg steeds meer dictatoriale bevoegdheden. In september 1939 vielen de troepen van de Duitse Wehrmacht Polen binnen. Het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk gaven Hitler 3 dagen tijd om zich weer terug te trekken. Toen dit niet gebeurde verklaarden het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk aan Duitsland de oorlog, en was het begin van de Tweede Wereldoorlog een feit. Enige dagen voor de inval in Polen had Nederland een Algemene Mobilisatie afgekondigd.

Mobilisatie op Curaçao
In Fort Amsterdam op Curaçao kregen de zeven daar gedetacheerde Nederlandse Mariniers uit het boek “Overleven” ook te horen dat ze gemobiliseerd waren. Frank, de hoofdpersoon, krijgt dit drie dagen voordat hij zou afzwaaien te horen, met daarbij de mededeling dat de mobilisatie zou duren tot een half jaar na het einde van de oorlog. Frank vaart vijf jaar lang met geheime post en maakt de Slag op de Atlantische Oceaan van het begin tot het einde mee. Hij reist met speciale opdrachten door tropische en arctische gebieden en overleeft enkele torpederingen. Twee van de zeven mannen overleven de oorlog en keren na de bevrijding terug naar Nederland. Ze hebben veel meegemaakt en voelen zich onbegrepen.

Historische feiten
Na de pauze gaat Ynskje in op vragen vanuit de zaal waarbij blijkt dat zij enorm veel historisch onderzoek heeft gedaan om dit boek te kunnen schrijven. Veel informatie heeft zij uit eerste hand, Frank de hoofdpersoon blijkt haar vader Frans van Staalduinen te zijn. Aangezien Mariniers een levenslange zwijgplicht kennen, vertelt hij niet veel details over deze periode. Soms versprak hij zich en door deze versprekingen te combineren met historische feiten en andere informatie kon ze een historisch verantwoord verhaal maken. Als laatste punt haalde Ynskje aan dat er eigenlijk zeer weinig is geschreven over de inzet van de Mariniers in de Tweede Wereldoorlog, die na de Nederlandse capitulatie onder Geallieerd commando vallen. Bij de Marine zijn ze dan ook zeer content met het onderzoek dat zij heeft gedaan, en doet naar de lotgevallen van deze zeven mariniers.
In de pauze’s werd er gretig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om één of meerder boeken van Ynskje te kopen.

Waotertrappeln
Abel las een aantal verhalen voor uit zijn dit jaar uitgekomen boek “Waotertrappeln”, Drèentse verhoalen schreven in het prachtige Noord-Drèents. Hij vertelt over zijn ervaring als voetbaltrainer van het G-team, de sores waar hij tegen aanliep bij het doorgeven van de verhuizing van zijn gezin, hoe hij door een aantrekkelijke jonge lerares de boeken van Jan Wolkers is gaan waarderen, en dat techniek niet aan hem is besteed. Kortom kostelijke verhaaltjes om naar te luisteren.

Quiz
Met behulp van gekleurde kaartjes werd een tiental teams gevormd door quiz-master Abel. De teams bogen zich over foto’s van dit jaar overleden personen, de geschiedenis van Norg, schilderijen van bekende schilders, beroemde strip en/of tekenfilm katten, gegevens over de gemeente Noordenveld en het benoemen van oude gebruiksvoorwerpen. Na een zestal rondes hadden twee teams een gedeelde eerste plaats gescoord. Daarom had Abel nog een finalevraag, in welk jaar reed de Drachtstertram, van Groningen via Peize, Roden, Leek, en Marum naar Drachten voor het laatst? Het oranje team gaf met het jaartal 1985 het correcte antwoord en kregen ieder een exemplaar van het boek “Waotertrappeln”. Ook het team dat de minste punten scoorde kreeg als poedelprijs dit boek.

Afsluiting
Voorzitter Bert Venema kon rond half elf afsluiten, en bedankte Abel Darwinkel voor de gezellige en geslaagde avond. Zoals gewoonlijk werd de vrijwilligersavond gehouden bij Zalencentrum Zwaneveld, en was de verzorging van de inhoudelijk mens weer meer dan prima voor elkaar.

Een bomvolle zaal bij lezing over “De laatste vlucht van de Lancaster JB 181” die op 8/9 oktober 1943 neerstortte bij Westervelde.

Voorzitter Bert Venema kon bijna 100 belangstellenden welkom heetten op deze eerste avond, in het teken van “2020 – 75 jaar bevrijding”, die werd gehouden in zalencentrum Zwaneveld in Norg. Later in dit seizoen wordt hier op aantal manieren meer aandacht aan besteed. Op 5 mei 2020 wordt dit jubileumjaar afgesloten met een bevrijdingsconcert in de Brinkhof. De aanwezigen kunnen terugzien op een interessante avond, die door de “Werkgroep 40 – 45 gemeente Norg” is gepresenteerd. De werkgroep bestaande uit Geertje Brink, Halbe Hageman en Germ Geersing had de presentatie verdeeld in drie delen.

De werkgroep onderhoudt sinds medio jaren ’90 contact met nabestaanden en bezochten meermalen Engeland. Bij de herdenkingen wordt bij de graven in Norg een houten kruisje geplaatst met daarop een “Poppy” bevestigd, ook wordt bij de herdenkingen een Poppy op de revers gedragen. De Poppys (klaproosje die na de Eerste Wereldoorlog massaal opkwamen bij de slagvelden in België en Noord-Frankrijk) zijn een teken van solidariteit met hen die tijdens de oorlog gewond zijn geraakt en met de nabestaanden van hen die vielen. In de United Kingdom is deze Poppy geadopteerd door The Royal British Legion als eerbewijs aan de gevallenen, in aanvankelijk de 1e Wereldoorlog, later aan alle anderen in gewapende conflicten.

Germ sloot af met de vraag of de lichamen van de nog vermiste bemanningsleden ooit geborgen zullen worden. Op initiatief van Minister Ollongren is een nationaal programma, om nog niet geborgen vliegtuigwrakken met daarin mogelijke stoffelijke resten te bergen. Het wrak in Westervelde maakt deel uit van dit programma. Echter hierover wordt erg verschillend gedacht, sommigen vinden dat de plek beschermd en aangewezen moet worden als een veldgraf, terwijl anderen voorstander zijn om de eventuele stoffelijke resten te herbegraven bij die van hun kameraden, op de Norger begraafplaats. Een niet onbelangrijk aspect hierbij is dat de gemeente Noordenveld een (forse) financiële bijdrage moet leveren. Welke optie te zijner tijd ook wordt gekozen, grafrust valt en staat met respect. Of de resten ooit geborgen worden, zal de tijd leren ….

De voorzitter sloot de avond af met de conclusie dat het een boeiende en interessante avond is